Dünya Kadınlar Günü ya da Dünya Emekçi Kadınlar Günü, Birleşmiş Milletler tarafından tanımlanmış olan uluslararası bir gündür. Eşit haklar ve daha insani koşullarda çalışma teması altında kadınların; ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının anıldığı bu gün, her yıl 8 Mart’ta çeşitli etkinlikler ve mesajlarla kutlanıyor.
Peki, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün tarihçesi ne ve ülkemizde ne zamandan beri kutlanıyor? Bu günün bizler için anlam ve önemi nedir? Hadi, birlikte zamanda yolculuğa çıkalım.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü nasıl ortaya çıktı?
8 Mart Dünya Kadınlar Günü hikayesini aslında uzun yıllara dayanan bir mücadeleye borçlu. Bu mücadelenin ilk adımları kadınların insani çalışma şartlarının sağlanması talebiyle atılıyor. Uzun çalışma saatleri, yetersiz ücretler, sağlıksız ve güvenliksiz çalışma koşulları gibi konular hem kadın hem erkek işçileri kapsıyordu. Ancak bunun yanı sıra günümüzde bile geçerliliğini koruyan “eşit işe eşit ücret” konusu, 1900’lerin başında daha sık rastlanan bir durumdu. Bu koşulların iyileştirilmesi ve eşitsizliğin ortadan kaldırılması amacıyla başlayan grevler, 8 Mart’ın tüm dünyada her yıl kutlanacak/anılacak bir tarih olmasına zemin hazırladı.
Hikayeler farklı olsa da 8 Mart’ın çıkış noktası aynı!
Aslında 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün ortaya çıkışına dair farklı görüşler söz konusu. Kaynakların bir kısmı konuyu, ABD’nin New York kentinde 40.000 dokuma işçisinin hikayesine dayandırıyor. Uzun saatler boyu çalışan ve buna karşın çok düşük ücretler alan kadınlar bu ağır çalışma koşullarının dayanılmaz bir hale gelmesi üzerine, 8 Mart 1957 tarihinde greve çıkma kararı alıyorlar. Daha iyi çalışma olanakları istemiyle bir tekstil fabrikasında greve başlayan bu işçilere polis müdahalede bulunuyor. Grev yapan işçiler fabrikaya kilitleniyor ve bu esnada çıkan şüpheli yangın sonucunda 120 kadın işçi hayatını kaybediyor.
Kaynakların bir diğer kısmında ise 1908 yılının Şubat ayında greve başlayan binlerce tekstil işçisi kadının mücadelesinden bahsediliyor. Daha kısa mesai saatleri, daha iyi ücret ve oy hakkı talebiyle sesini duyurmaya çalışan kadınlar uzunca bir süre grev yapıyorlar. Bu grevlerin 1. yıl dönümü olan 28 Şubat 1909 tarihinde, Amerika’da ilk kez Ulusal Kadınlar Günü kutlanıyor.
Her iki hikaye birbirinden farklı olsa da çıkış noktaları gördüğümüz üzere aynı: Daha insani çalışma koşulları ve eşitlik. Bu mücadelenin dünya çapında yaygınlaşması ve “Dünya Kadınlar Günü” adını alması ise 1910 yılında gerçekleşiyor. 1910 yılında Danimarka’da gerçekleştirilen Uluslararası Kadın Çalışanlar Konferansı’na katılan Alman Sosyalist ve Kadın Hakları Savunucusu Clara Zetkin, Dünya Kadınlar Günü’nün kadınlara oy hakkı verilmesini de kapsayacak şekilde kabul edilmesini öneriyor. Kabul edilen öneriyle birlikte kadınların insani koşullarda çalışma, eğitim alma, oy verme, seçme ve seçilme talepleri için dünya çapında bir hareket başlamış oluyor.
Clara Zetkin
Şu ana dek tarih olarak 8 Mart’ın bahsi geçmedi değil mi? 8 Mart tarihi Rusya’daki mücadelelere dayanıyor. Rusya’daki eylemlerin başlangıcı olan 23 Şubat, miladi takvimde 8 Mart’a denk geliyor. Rus kadınlar 1917 yılında oy kullanma haklarını kazanıyorlar. O tarihten itibaren de Dünya Kadınlar Günü’nün küresel tarihi 8 Mart olarak kalıyor. 8 Mart, Birleşmiş Milletler tarafından da ilk kez 1975 yılında kutlanıyor.
Dünya Kadınlar Günü Türkiye’de ilk ne zaman kutlandı?
Türkiye’de ilk kez 1921 yılında Emekçi Kadınlar Günü olarak kutlanan 8 Mart, ülkemizde 70’li yıllar itibarıyla yaygınlaşmaya başladı. Feminizmin de artan popülaritesiyle birlikte bugün ise hem ülkemizde hem de tüm dünyada 8 Mart Dünya Kadınlar Günü etkinlikleri en hareketli yıllarını yaşıyor. İsteğimiz ve beklentimiz tüm bu etkinliklerin, kampanyaların ve mesajların kadınlara yönelik somut kazanımlara dönmesi yönünde.
Hemington ailesi olarak kadın ve erkeğin her alanda eşit adımlarla yürüyeceği bir dünya diliyor, tüm kadınların 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü kutluyoruz!