Son zamanlarda önlenemez bir şekilde ön plana çıkan ve herkes tarafından sürekli olarak tavsiye edilen ‘pozitif düşünmek’ hayallerimizin ve en derin isteklerimizin gerçekleşmesini engelleyebilir mi? Hayallerine ulaşmanın metodolojik bir yolu olabilir mi? ‘Kalbini dinle, büyük hayaller kur, kendine değer ver ve inan’ gibi her an herkesten duymaya alıştığımız cümleler aslında bizi hiçbir yere götürmeyen, içi boş cümleler olabilir mi? Rethinking of Positive Thinking (Pozitif Düşünmeyi Yeniden Düşünmek) isimli kitabın yazarı ve New York Üniversitesi Psikoloji Bölümü profesörü Gabriel Oettingen’in tüm bu soralara cevabı ‘Evet’. Dr. Oettingen’e göre pozitif düşünmek bize kendimizi bir süreliğine iyi hissettirse de, istek ve hedeflerimize ulaşmamıza hiçbir fayda sağlamıyor. Pozitif düşünmenin isteklerimizin gerçekleşmesi önünde nasıl bir engel teşkil ettiğini birlikte inceleyelim.
Sadece Olumlu Düşünmek Yetmiyor
Yirmi yıldan uzun süredir yapılan araştırmalar gösteriyor ki pozitif düşünmek ve hayaller kurmak, bilinçaltımızın o hayalimiz gerçekleşmiş gibi düşünmesine yol açıyor. Bu durum da, hayalimizin gerçekleşmesi için ya hiç ya da çok az çaba sarf etmemize neden oluyor. Üniversiteden yeni mezun olmuş iki grup öğrenci ile yapılan bir araştırma şunu gösteriyor: Pozitif düşünceleri olan ve kariyerinin olumlu yönde ilerleyeceğini düşünen grup yıllar içinde daha az iş teklifi alırken, olumlu düşünmenin yanında birazdan detaylarını anlatacağımız WOOP metodunu kullananlar hedefledikleri sonuca ulaşabilen kişiler olmuşlar. Burada bir yanlış anlaşılmayı da engellemek isteriz: Hayal etmemizde ve pozitif düşüncelerle zihnimizi doldurmamızda bir sakınca yok ancak amaçlarımıza ulaşmak istiyorsak, olumlu düşünmeye birkaç adım daha eklemeli ve harekete geçmeliyiz. Sadece olumlu düşünmek, üstümüzde bir baskı kurmuyor, bizi fazla rahat hissetmeye itiyor ve motive olmamızı engelliyor. Amaca ulaşmamız için, hayal etmekten sonra gelen aşamaları aşağıda açıklıyoruz.
Hayallerine Ulaşmanın Metodolojik Yolu: WOOP
Dr. Gabriel Oettingen ve Dr. Peter Gollwitzer geliştirdikleri WOOP isimli metot ile hayallerimize ulaşabileceğimizi söylüyorlar. Bu metot sayesinde, sağlıklı yaşama kavuşmuş, hayallerinin işine girmiş, birlikte olmak istediği insanla bir ilişki başlatmış pek çok insan olduğunun altını çiziyorlar. Hayallerin sınırı olmadığı gibi bu metodun uygulanabileceği alanların da sınırı yok. Peki WOOP tam olarak nedir?
Bu metot Wish (istek), Outcome (sonuç), Obstacle (engel) ve Plan (plan) kelimelerinin baş harflerinin bir araya gelmesi ile isimlendiriliyor. Yöntemi günlük hayatta uygulayabileceğin gibi, önündeki dört hafta içinde gerçekleşmesini istediğin en önemli hayalini ya da amacını düşünerek de işe başlayabilirsin. İzlemen gereken adımlar şu şekilde:
Wish (İstek): Gerçekleşmesini en derinden dilediğin, ulaşılabilir ancak biraz çaba gerektiren isteğini düşün.
Outcome (Sonuç): Bu hayalin gerçekleştiğinde oluşabilecek en iyi sonucu hayal et, zihninde kurgula.
Obstacle (Engel): Kendine ‘İçimde bu hayalimin gerçekleşmesini engelleyen ne var?’ sorusunu sor. Bu aşamada ‘Önümdeki engeller nelerdir?’ diye sormayıp, ‘Benim içimde bunu engelleyen ne var?’ diye sorman büyük önem taşıyor. Eğer birinci soruyu sorarsan, zihin bahaneler üretmeye başlıyor. Ancak biraz derine iner, kendine karşı dürüst olur ve kendi yarattığın engelleri bulursan, bahaneleri bertaraf etmiş oluyorsun.
Plan (Plan Yap): Biraz önce belirlediğin engeller karşına çıktığında bunlarla nasıl başa çıkacağını planla. Örneğin, spora başlamak istiyorsun ancak motivasyonunun düşük olduğu günlerde bu durumla nasıl başa çıkacağını düşün ve gerekirse bunları not et.
Tüm bu aşamaları tamamladıktan sonra hedefine ulaşmak için harekete geçmen halinde, karşına çıkan engeller karşısında zihninin pes etmesini önlemiş oluyorsun. Bu engellerin üstüne daha önce düşündüğün ve onlara karşı planını yaptığın için, bilinçaltın engelleri başarılı bir şekilde bertaraf ediyor.
Denemeye Değer
Eğer enerjini sadece hayaller kurarak harcamak istemiyor, zihninin kendi kendine bir oyun oynayarak sanki hayalin gerçekleşmiş gibi hareket etmesinin ve gerçek bir çaba harcamamasının önüne geçmek istiyorsan, sen de WOOP yöntemini hayatının çeşitli alanlarında deneyebilirsin. Bu yöntemi; iş hayatı, ilişkiler, spor ve sağlıklı yaşam gibi ihtiyaç duyduğun her konuda kullanabilirsin. Hemen şu anda ya da bugün müsait olduğun ilk fırsatta, sessiz ve sakin bir köşeye çekilip, uzun zamandır ertelediğin ya da gerçekleşmesini en derinden umduğun bir isteğinle buluşmaya ve o isteğin gerçekleşmesi için gereken adımları planlamaya ne dersin? Bu konuda daha fazla bilgi almak istersen Rethinking of Positive Thinking isimli kitabı okuyabilir ya da WOOP uygulamasını telefonuna indirebilirsin.