Antik felsefede fazlasıyla erkeksi bakış açılarına rastlamak mümkün. Eril söylemin bir örneği olarak Platon’un şu sözleri gösterilebilir. Platon “Felsefe erkekler tarafından erkekler için yapılır” diyor.
Erkek kadınla erir
Her filozofun erkeklikle ilgili bakış açısı, söylemi, vurguladığı veya erkeği gördüğü nokta değişiyor pek tabii ki. M.Ö. 570 – M.Ö. 495 yılları arasında yaşamış olan İyonyalı filozof, matematikçi ve Pisagorculuk olarak bilinen akımın kurucusu Pisagor’un, erkeklerin kadınlarla olan ilişkisine dair bir sözü var: “Altın ateşle, kadın altınla, erkek de kadınla erir”. “Sayıların Babası” olarak adlandırılan Pisagor’un erkek-kadın ilişkisine dair bakış açısı yoruma açık.
Önemli olan soruların ardındakiler
Fransız yazar ve filozof Voltaire de erkeklik meselesi hakkında fikir beyan ediyor: “Bir erkeği verdiği cevaplara göre değil de sorduğu sorulara göre yargılayın”. Din ve ifade özgürlüklerinin yanı sıra, insan hakları konusundaki düşünceleri ve felsefi yazılarıyla ünlenen gerçek adıyla François Marie Arouet, önemli olan soruların ardındakilerdir diyor özetle.
“Erkeğin iyisi” hangisi?
İspanyol filozof Jose Ortega y Gasset, ne söylediği kadar nasıl söylediğine de önem veren bir filozof olarak biliniyor. Hatta Camus’ya göre “Nietzsche’den sonra belki de en büyük Avrupalı yazar”dır. Varoluşçu düşünce içerisinde anılması gereken önemli bir düşünür olan Gasset’in erkek dünyasına şu taraftan bakar: “Bir erkeğe göre ‘erkeğin iyisi’ ile, bir kadına göre ‘erkeğin iyisi’ aynı şeyler değildir”.
Soylu erkekler için serbest zaman
Edebiyatta, sinemada, gündelik sohbetlerde ‘filozof’ imgesi hiçbir zaman bir kadın olarak hayal edilmez. Neden? Felsefe erkek işi midir? Felsefe erkek uğraşı olabilir fakat bunun nedeni düşünmeye, felsefeye vakit bulmalarıdır. Erkeklerin buna vakit bulmalarını büyük ölçüde sağlayan ise kadınlar olmuştur. Erkekler bu ayrıcalığı, başkalarının serbest zamana sahip olamaması pahasına edinebilmiştir. Hatta Antik Yunan’da da serbest zaman soylu erkeklerin mülkiyetindedir.
Kadın erkek arasındaki egemenlik ilişkisi
“Devletin olduğu gibi, hanenin efendisi de erkektir. Erkek, ilk olarak kölelerin efendisidir, sonra kadınının efendisidir, en son da çocukların efendi babasıdır” der Aristoteles. Burada da kadınla erkek arasındaki ilişki egemenlik ilişkisidir. Bu nedenle felsefe, bilim ve sanat maalesef genel olarak erkeklerin uğraşı olabiliyordu. Kadınların başlıca işi ev idaresiydi. Antik Yunan’da toplumsal iktidar, bilim, felsefe alanlarının kapıları erkeklere sonuna kadar açarken kadınları evlere kapamıştı.